تله پورت یا طی‌الارض – دورنوردی کوانتومی

طی‌الارض یا طیرالارض در برخی مکاتب عرفان از جمله در تصوف و کابالا به نوعی دورنوردی گفته می‌شود که در آن فاعل با اتکا به اراده خویش بدون حرکت در مکان منتقل می‌شود.

لغت نامه دهخدا در تشریح طی‌الارض می‌نویسد:

نوعی کرامت که بجای گام برداشتن و رفتن، زمین در زیر پای آدمی به تندی، پیچیده شود و او به مقصد خویش هر چند دور باشد در مدتی بسیار کم رسد

و علمای شیعه نیز در تعریف آن آورده‌اند:

اعدام جسم و بدن در مکان اوّل، و احضار و ایجادش در مکان مقصود

که ابن ندیم نیز در تأیید آن نوشته:

و یذکر ان الاطریق تطوی له (میمون القداح) فیمضی الی این احب فی اقرب مده

و بعضی از علما نیز در تعریف آن گفته‌اند:

پیچیده شدن زمین در زیر پای آدمی را طی الطریق گویند.

بسیاری از صاحبنظران در اسلام، طی‌الارض را ریشه در آیات ۳۸–۴۰ از نمل می‌دانند:

۳۸: سلیمان گفت: «ای بزرگان، کدام یک از شما می‌توانید تخت او (ملکه سبا) را برای من بیاورید، قبل از اینکه آنها به عنوان تسلیم شدگان به اینجا برسند.»

۳۹: یک عفریت از جن‌ها گفت: «من می‌توانم قبل از اینکه تو بایستی، آن را نزد تو بیاورم. من قدرت کافی برای انجام این کار را دارم.»

۴۰: آن کسی که از کتاب علم داشت گفت: «من می‌توانم تا چشم برهم زنی آن را نزد تو بیاورم.» هنگامی که او (سلیمان) آن را جلوی خود مستقر دید گفت: «این رحمتی است از جانب پروردگار من، که با آن من را امتحان می‌کند، تا نشان دهد که من سپاس‌گزار هستم یا ناسپاس. هر کسی که سپاس‌گزار باشد به نفع خود سپاس‌گزار است و اگر کسی ناسپاس شود، پس پروردگار من به او نیازی ندارد، محترم‌ترین.»

در این آیات اعتقاد بر این است که شخص در آیه سوم همان آصف ابن برخیا است، که مقام پیامبری نداشت. حدیثی از جعفر صادق انتقال تخت ملکه سبا را توسط آصف با «طی‌الارض» بیان کرده‌است

و حدیث دیگری از محمد باقر قدرت آصف بن برخیا را به دانش وی از اسامی خداوند نسبت می‌دهد:

اسم اعظم خداوند، هفتاد و سه حرف است. آصف بن برخیا فقط یکی از آن حروف را می‌دانست که توانست زمین را درهم نوردد و قبل از یک چشم برهم زدن، تخت بلیقس را از سرزمین سبا نزد سلیمان حاضر سازد و ما ائمّه معصومین هفتاد و دو حرف از آن را می‌دانیم. یک حرف را هم خداوند به خودش اختصاص داده و تنها نزد اوست.

همچنین در سوره اسرا نیز به طی‌الارض اشاره ای شده:

۱:پاک و منزه است کسی که شبی بنده‌اش (محمد) را از مسجد الحرام به مسجد الاقصا که پیرامونش را برکت بخشیدیم، سیر داد تا به او نمونه‌هایی از آیات خویش را نشان دهیم؛ اوست که شنوا و بینا است.

مفاهیم موازی و مشابه با آنچه که در اسلام طی‌الارض نام دارد را می‌توان در غرب نیز مشاهده نمود. به‌طور نمونه در گزارشی در سال ۲۰۰۴[۴] به نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا، دکتر اریک دیویس (به انگلیسی: Eric W. Davis, Ph.D) به این سازمان نظامی توصیه کرد که نظریهٔ p-Teleportation را بررسی کنند. در تعریف این پدیده نوشته شده:

انتقال انسان یا اشیا بی جان با توسل به نیروهای ذهنی

در سال ۲۰۰۸ نیز فیلم Jumper حاوی مضامین انتقال با صرف اراده، توسط هالیوود نیز به نمایش درآمد.

در مجموعه فیلم ها و رمان های تلماسه اثر فرنک هربرت، پدیده‌ای شبیه به طی‌الارض وجهه‌ای آمیخته با فناوری پیدا کرده و اثر هولتزمن (به انگلیسی: Holtzman effect) نام دارد که انسان‌ها از این قدرت برای جابجایی خود و اشیا میان فضای جهان هستی به صورت لحظه‌ای به صورت «جابجایی بدون حرکت» استفاده می‌کنند.

در برخی مکاتب تصوف، به طی‌الارض، «طی المکان» نیز گفته شده. در رساله قشیریه، اینگونه کرامات فقط مخصوص «اولیاالله» دانسته شده‌اند و بر خلاف معجزات پیامبر، اکتسابی و غیر دعوی می‌باشند.

سخن از طی المکان و کرامات در کتب عرفانی بسیار به میان آمده، که به‌طور نمونه می‌توان به روایات ابوسعید ابوالخیر یا طریقت مولانا یا داستان‌های منتسب به حضرت خضر در این باب اشاره نمود؛ و گزارش‌های زیادی در این میان می‌توان در ادبیات تصوف دید. به‌طور نمونه ادریس شاه و رابرت گریوز (به انگلیسی: Robert Graves) وقایعی را روایت می‌کنند که در آن اعضای صوفیان عظیمیه «همانند شیخان قدیم همزمان در چند مکان حضور داشتند.» یا روایات دیگری را می‌توان در تذکره الاولیا منتسب به عطار نیشابوری، یا نوشته‌های ابن عربی و روایات بایزید بسطامی یافت.

با اینحال، در این نوشته‌ها، اولیاالله، صاحبان این قدرت، کسانی اند که بر مردم پوشیده‌اند، و حتی خود از یکدیگر بی خبرند.

در اصول کافی نیز سخن از طی‌الارض نیز به میان آمده، و اسناد مکتوبی در باب طی‌الارض امامان شیعه در تاریخ و مهدی موعود نیز موجود است. مفاهیم فلسفی کرامات و طی‌الارض را می‌توان در نوشته‌های سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی، سید محمدحسین طباطبایی، سید محمدحسین حسینی طهرانی، و ملاصدرا نیز با تعابیر مختلف جستجو یا مشاهده کرد.[ن

طی‌الارض مفهومی است که در مکاتب عرفانی یهودیان نیز با نام (به انگلیسی: Kefitzat Haderech) و (به عبری: קְפִיצַת הַדֶּרֶךְ) نیز دیده شده‌است.

دورنوردی (به انگلیسی: Teleportation) یا تلپورت (تلپورتیشن) یا طی‌الارض (مسلمانان) مفهومی است که به جابه‌جایی ماده بین دو نقطه بدون پیمودن متداول فضای بین دو نقطه مورد نظر، اشاره می‌کند. به عبارت دیگر انتقال یک ماده از یک نقطه به نقطه دیگر بدون عبور از فضای فیزیکی ما بین آن‌ها است.این فناوری شامل تبدیل ماده به داده-نور، انتقال به مقصد و تبدیل مجدد به ماده اولیه است.

نیروی هوایی آمریکا از سال ۲۰۰۴، مطالعات خود بر این دانش را آغاز کرده‌است.

انتقال از راه دور بیشتر در داستان‌های علمی – تخیلی شایع است که از آن جمله می‌توان به جنگ ستارگان، دروازهٔ ستارگان و پیشتازان فضا اشاره کرد. همچنین این مفهوم در باورهای عامیانه نوعی توانایی فرابشری به‌شمار می‌رفته‌است و داستان‌های زیادی نیز در این زمینه بیان شده‌است. حتی در مکتب اعتقادی نظیر اسلام مورد تأیید قرار گرفته‌است.

در قران کتاب آسمانی مسلمانان، داستانِ تخت بلقیس از سبا به فلسطین به وسیله آصف بن برخیا وزیر سلیمان که به گفته قرآن، علمی از کتابی خاص را داشت، نمونه‌ای از اعتقاد به دورنوردی در اسلام است که در اصطلاح آن را طی‌الارض گویند.

تا پیش از کشف کوانتوم، دورنوردی از دیدگاه فیزیک غیرمنطقی و خرافی انگاشته می‌شد. با این حال سال‌ها طول کشید تا پس از کشف فوتون و خاصیت دوگانه موجی – ذره‌ای نور الکترومغناطیس، (اصل دوبروی)، وجود دورنوردی در ذرات بنیادین به اثبات برسد. این اکتشافات باعث آغاز پژوهش‌ها در این زمینه شد. هم‌اکنون در بسیاری از گروه‌های فیزیک کوانتوم و ذرات بنیادین در این زمینه تحقیق می‌شود.

پژوهشگران دانشگاه فناوری دلفت هلند در ماه مه ۲۰۱۴ (خرداد ۱۳۹۳) برای نخستین‌بار موفق به دورنوردی اتم‌ها بین دو نقطه در فاصله ۳ متری از یکدیگر شدند که می‌تواند به معنای امکانپذیر بودن دوربری انسان در آینده باشد. در این پژوهش، اطلاعات رمزگذاری شده به ذرات زیراتمی را بین دو نقطه در فاصله ۳ متری از یکدیگر با دقت ۱۰۰ درصدی منتقل کردند؛ اطلاعات به راحتی از یک سمت به سمت دیگر منتقل شد و هیچ عاملی نتوانست این فرایند را مختل کند. این دستاورد نخستین گام برای توسعه شبکه‌های شبه‌اینترنت بین رایانه‌های کوانتومی فوق‌سریع محسوب می‌شود.

رونالد هنسون سرپرست این تحقیقات گفت: آنچه ما دورنوردی می‌کنیم، حالتی از ذره است. اگر اعتقاد داشته باشید که ما چیزی جز مجموعه‌ای از اتم‌های به هم متصل نیستیم، ازنظر اصولی، می‌توانیم خود را از یک نقطه‌به‌نقطه دیگر دورنوردی کنیم. اما این فرایند نه تنها در عمل امر بسیار بعید به نظر می‌رسد بلکه انجام آن نیز بسیار خطرناک است با این حال با توجه به اینکه هیچ قانون فیزیک بنیادی مانع از این فرایند نیست، تله پورت را نمی‌توان منتفی دانست. اما زمان چنین کاری در آینده بسیار دور خواهد بود.

در دورنوردی کوانتومی (به انگلیسی: Quantum teleportation) فرایند جابجایی یک کوبیت (واحد پایهٔ اطلاعات کوانتومی) از یک محل به محل دیگر، بدون پیمایش فاصلهٔ بین نمی‌شود و در نتیجه نمی‌توان از آن در ارتباطات با سرعت‌های فرانوری بهره جست. دورنوردی کوانتومی با مفهوم دورنوردی کاملاً بی ارتباط است و از آن در کپی یک جسم از نقطه‌ای به نقطه دیگر نمی‌توان کرد.

پژوهشگران دانشگاه فناوری دلفت هلند در ماه مه ۲۰۱۴ (خرداد ۱۳۹۳) برای نخستین‌بار موفق به دورنوردی اتم‌ها بین دو نقطه در فاصله ۳ متری از یکدیگر شدند. در این پژوهش، اطلاعات رمزگذاری شده به ذرات زیراتمی را بین دو نقطه در فاصله ۳ متری از یکدیگر با دقت ۱۰۰ درصدی منتقل کردند؛ اطلاعات به راحتی از یک سمت به سمت دیگر منتقل شد و هیچ عاملی نتوانست این فرایند را مختل کند. این دستاورد نخستین گام برای توسعه شبکه‌های شبه‌اینترنت بین رایانه‌های کوانتومی فوق‌سریع محسوب می‌شود.

دانشمندان چینی یک ذره را بدون عبور از فضای فیزیکی به مدار زمین فرستادند.

دانشمندان چینی موفق شدند یک ذره را به صورت تله‌پورت یا دورنوردی یعنی به شکلی که ذره از فضای فیزیکی عبور نکرده، از زمین به مدار زمین ارسال کردند.

به گزارش BusinessInsider، سال‌های نه چندان دور، دانشمندان حدس زدند که تله‌پورت یا دورنوردی از طریق فیزیک کوانتوم امکان‌پذیر است و از آن زمان به بعد، این فرایند تبدیل به یک عملیات استاندارد در آزمایشگاه‌های اپتیک کوانتومی در جهان شده‌است. سال گذشته، دو تیم جداگانه توانستند اولین تله‌پورت کوانتومی را در خارج از آزمایشگاه انجام دهند. هم‌اکنون دانشمندان چینی این فرایند را در چندین مرحله انجام داده‌اند: آن‌ها با موفقیت یک فوتون را از زمین به ماهواره‌ای که بیش از ۵۰۰ کیلومتر از ما فاصله دارد را منتقل کردند، بدون اینکه این ذره از فضای فیزیکی بگذرد.

این ماهواره که «میسیوس» (Micius) نام دارد، یک گیرنده عکس حساس به نور است که حالات کوانتومی تک تک فوتون‌ها را از روی زمین هم تشخیص می‌دهد. میسیوس به منظور انجام آزمایش‌های کوانتومی مثل درهم‌تنیدگی، رمزنگاری و تله‌پورت یا دورنوردی به فضا پرتاب شده‌است.

این آزمایش یکی از نخستین نتایجی است که دانشمندان از تله‌پورت تجربه کردند. این تیم چینی نه تنها اولین شیء را از زمین به مدار تله‌پورت کرده‌است، بلکه اولین شبکه کوانتومی بین زمین و ماهواره را ایجاد کرد که توانست رکورد مسافت انتقال فوتون در هم‌تنیده را به نام خود ثبت کند.

همچنین ایران در تاریخ ۶ بهمن ۱۳۹۹با آزمایش میان ساختمان مرکز فناوری‌های کوانتومی ایران تا تراز ۳۰۰ متری برج میلاد به مسافت ۱۶۵۰ متر به این فناوری دست یافت.ایران پیش از این در دو آزمایش که در آزمایش اول به طول دومتر و آزمایش دوم به طول دو ساختمان هم توانسته بود با موفقیت این آزمایش ها را انجام دهند.به گفته رئیس سازمان انرژی اتمی ایران آقای صالحی، ایران ششمین کشوری است که به این فناوری دست پیدا می‌کند.

منابع:

1.  «کتاب مهرتابان / قسمت پانزدهم / طی‌الارض، شیعه، علم پیغمبر، اولوا العزم، نسخ، اختلاف قرائات».
2. ↑ جواد مولوی نیا. تاریخ انبیا. شابک ۹۶۴-۷۴۴۷-۳۰-۲ ۲۰۰۲ ص۲۶۸
3. ↑ : اسم اعظم
4. ↑ با شماره سریال منتشره AFRL-PR-ED-TR-2003-0034
5. ↑ “the conveyance of persons or inanimate objects by psychic means”
6. ویکی پدیا