«ذنگِتسو»(Zen get su) استاد بزرگ ذن، در دوران «تِ آنگ»(T`ang) در کشور چین میزیست. او پند و اندرزهای مفیدی برای رهروان خود بهرشتۀ تحریر در آورد که برخی از آنها عبارتند از:
1- راه یک رهرو واقعی ذن آن است که در این دنیا زندگی کند، ولی هیچ نوع وابستگی به خاک نداشته باشد.
2- وقتی شاهد عملی نیک از دیگران است، بکوشد آنرا سرمشق قرار دهد.
3- وقتی سخن از اشتباه دیگران پیش میآید، به خود بیاموزد دچار همان خطا نشود.
4- وقتی تنها در اتاقی تاریک بسر میبرد، طوری رفتار کند که گویا در حضور یک میهمان عالیقدر است.
5- احساس خود را بیان کند، ولی نه بیشتر از آنچه طبیعت راستین او است.
6- فقر گنجینۀ او است. چنین گنجینهای را به قیمت زندگی راحت از دست ندهد.
7- ممکن است کسی احمق بهنظر آید، حالآنکه بعید نیست واقعاً نادان نباشد، و فقط دانایی خود را به دقت حفظ میکند.
8- فضیلت، میوۀ نظم شخصی است. مثل برف و باران از آسمان نازل نمیشود.
9- ادب پایۀ تمام فضائل است. پیش از آنکه خودتان را معرفی کنید، بگذارید همسایگان خودشان شما را بشناسند.
10- قلب آرام و نجیب هیچگاه راه خود را به زور باز نمیکند، کلام آن چون قطعههای کمیاب جواهر است. بهندرت به نمایش گذارده میشود، ولی بسیار پُر بهاء است.
11- هر روز، برای رهرو صمیمی، روزی آکنده از خوشبختی است. زمان میگذرد، ولی او عقب نمیماند. نه مقام و جلال او را عوض میکند و نه رفتار دور از احترام دیگران.
12- همیشه خود را اصلاح کنید، نه دیگران را. خوبی و بدی را مورد بحث قرار ندهید. بعضی چیزها، اگرچه صحیح بوده، ولی مدتها اشتباه تلقی میشده است. گاهی ارزش حقیقت و حقّانیت ممکن است چند قرن بعد شناخته شود، لازم نیست برای درک و تحسین آن فوراً قالبی بسازیم.
13- با هدف زندگی کنید و نتیجه را به قانون بزرگ کائنات بسپرید.
14- هرروز را با قناعت و آرامش بگذرانید.
مهم: وقتی به زندگی بزرگان نظری اجمالی بیافکنید، متوجه این موضوع خیلی مهم میشوید که، آنها وقتی به درجات والای انسانیت میرسیدند، تازه شروع میکردند به ساده زندگیکردن و ساده اندیشیدن و ساده بیان کردن. در واقع چون، حقیقت در سادگی است، اساتید باتجربه هم در نهایت به این راه حقیقت قدم نهاده و دیگران را هم به این راه هدایت مینمودند.
پند و اندرزهای بالا هم نتیجۀ یک عمر ریاضت و استقامت و تجربه استادی دانا میباشد، که اگر سالکین طریقت دانایی به آنها عمل نمایند، نور حقیقت را خواهند دید؛ انشاءالله.
استاد حکیم میفرماید:
«دریا دل و صبور و بیمُدعا باشید؛ و خودتان را در اعماق وجود اقیانوس بیکران الهی، غرق نمایید؛ تا بتوانید به خودشناسی و خداشناسی، دسترسی پیدا کنید.»
نوشته ی: استاد محمدرضا یحیایی – کتاب داستان های ذن جامع